Alfabetisch principe
Referentieniveau Lezen: Fictieteksten - Algemene beschrijving en tekstkenmerken
Kan jeugdliteratuur met een eenvoudige structuur belevend lezen. Spannende of dramatische gebeurtenissen volgen elkaar in hoog tempo op.
+ adolescentenliteratuur. De verhaalstructuur is helder, de spanning in de dramatische lijn wordt onderbroken door gedachten en beschrijvingen. Poëzie en liedjes hebben bij voorkeur een verhalende inhoud en emotionele lading.
Leerlijn Alfabetisch principe
Alfabetisch principe houdt in dat de klank van een woord overeenkomt met de weergave van deze klank in letters. De lettertekens (grafemen) van ons alfabetisch schrift verwijzen naar klanken (fonemen). Het leren van dit alfabetisch principe heeft een visuele en een auditieve kant. Door te kijken leren kinderen letters te herkennen. Hun eigen naam of een ander woord dat betekenis voor hen heeft helpen hierbij. Daarnaast leren kinderen inzien dat je een uitgesproken klank vast kan leggen in een of meer letters. Het doorgronden van het alfabetisch principe is een voorwaarde voor technisch lezen en schrijven in groep 3.
Tussendoelen Alfabetisch principe
De leerlingen:
- ontdekken dat woorden zijn opgebouwd uit klanken en dat letters met die klanken corresponderen en leggen de foneem-grafeemkoppeling
- kunnen door de foneem-grafeemkoppeling woorden die ze nog niet eerder hebben gezien, lezen en schrijven
- Volledige tekst Leerlijn en tussendoelen (pdf, 231 Kb)
Alfabetisch principe stimuleren in de praktijk
De lettermuur
De ABC-muur of lettermuur is een hulpmiddel voor het stimuleren van letterkennis en fonologisch bewustzijn. Op de lettermuur staan alle letters van het alfabet, bij voorkeur op ooghoogte van de kinderen. Bij elke letter is er ruimte voor het noteren of opplakken van woorden of kleine tekeningen. Besteed bij activiteiten met de lettermuur gelijktijdig aandacht aan de uitspraak en de schrijfwijze van letters en de betekenis van woorden.
Letter centraal
Stel een letter centraal voor de duur van het thema of voor een week (letter van de week). De kinderen bedenken zoveel mogelijk woorden met deze letter. Maak samen met de kinderen een beeldwoordenweb van de woorden of stel een woordenlijst met picto’s samen en breid deze steeds verder uit. Richt ook een lettertafel in. Hierop komen voorwerpen te staan die beginnen met de letter van de week. Stimuleer kinderen om zelf voorwerpen voor de lettertafel mee te nemen.