Alfabetisch principe

Leerlijn Alfabetisch principe

Alfabetisch principe houdt in dat de klank van een woord overeenkomt met de weergave van deze klank in letters. De lettertekens (grafemen) van ons alfabetisch schrift verwijzen naar klanken (fonemen).
Het leren van dit alfabetisch principe heeft een visuele en een auditieve kant. Door te kijken leren kinderen letters te herkennen. Hun eigen naam of een ander woord dat betekenis voor hen heeft helpen hierbij. Daarnaast leren kinderen inzien dat je een uitgesproken klank vast kan leggen in een of meer letters. Het doorgronden van het alfabetisch principe is een voorwaarde voor technisch lezen en schrijven in groep 3.

Tussendoelen Alfabetisch principe

De leerlingen:

1. ontdekken dat woorden zijn opgebouwd uit klanken en dat letters met die klanken corresponderen en leggen de foneem-grafeemkoppeling
2. kunnen door de foneem-grafeemkoppeling woorden die ze nog niet eerder hebben gezien, lezen en schrijven.

• Volledige tekst Leerlijn en tussendoelen (pdf, 231 Kb)

Alfabetisch principe stimuleren in de praktijk

Lettervlieg

De lettervlieg heeft een eigen huisje bij de lettermuur. De lettervlieg is een vingerpopje van een vlieg en hij is dol op lekkere letters. Gebruik de lettervlieg om activiteiten rond een letter in te leiden. Vestig met de lettervlieg de aandacht op een bepaalde letterklank en lettervorm. Laat de lettervlieg bijvoorbeeld een
‘sss’ klank maken en ga samen op zoek naar de bijbehorende letter. Vervolgens bedenken kinderen woorden met deze letter. Ze schrijven de woorden op kaartjes en hangen deze op de juiste plek bij de lettermuur.

Letterboek

Maak met de hele groep een gezamenlijk letterboek of ABC-boek: elke bladzijde heeft betrekking op een andere letter. Telkens als een letter centraal staat in de klas, vult een groepje kinderen de bladzijde van die letter. Kinderen schrijven de letter na, zoeken in tijdschriften naar woorden met deze letter en plakken deze erbij. Ze schrijven zelf woorden op die beginnen met de letter of schrijven woorden na.